Screen Shot 2020-06-15 at 10.41.12

Hoe bepaalt het verleden jouw toekomst en die van partijen?

Het zou mooi zijn als we echt in staat waren ergens gewoon een streep onder te zetten. Het zou dan makkelijker zijn om met de toekomst verder te gaan zonder steeds weer om te kijken.

Omkijken naar het verleden
Ik zal niet zeggen dat we het verleden moeten vergeten. Ik denk dat er belangrijke dingen zijn die we juist van het verleden leren. Maar ruzie maken om het verleden lijkt af te leiden van de belangrijke zaken waarmee we in het heden worstelen. We zouden samen meer kunnen bereiken als we onze energie aan een betere toekomst geven. 

Worstelen
Worstelen met het verleden is wat anders dan worstelen met het heden. De worsteling met het verleden heeft veelal met de onverwerkte pijn te maken. Je verzetten tegen het verleden is een vruchteloze poging om de geschiedenis te veranderen. Een poging om alsnog een goede jeugd of een goede relatie met elkaar te hebben. Maar je kunt het verleden niet veranderen. De mensen van toen zijn niet meer de mensen van nu, ook al leven ze nog. Je kunt wat je gemist hebt in je jeugd niet inhalen. Je kunt de behoeften van toen niet alsnog invullen. Enkel de behoeften die in het heden bestaan kun je invulling geven. Daarom geeft de worsteling met het verleden een gevoel van boosheid en wanhoop over het verdriet, het onrecht en de verloren tijd. Het is dan ook zinniger te werken aan het heden want dat geeft hoop op een betere toekomst.

Elkaar horen
Toch wil ook de wanhoop gehoord worden als een deel van het verwerkingsproces van het verleden. Je ziet die dynamiek bij grote en kleine conflicten. De reden voor mensen om toch bij het verleden stil te willen staan is dat de les niet geleerd lijkt te zijn en hun pijn niet is gehoord. Dit zie je in alle conflicten en inspanningen tot verzoening terug. Gebeurtenissen moeten een acceptabele plaats krijgen voordat ze losgelaten kunnen worden en hoop op verbetering kan ontstaan. Dit maakt het noodzakelijk om ruimte te maken om elkaar te horen voordat we tot het praten over oplossingen overgaan.  

Structuur
In de praktijk ontbreekt het vaak aan structuur. Onze onvrede uit zich dan in het schreeuwen tegen elkaar. We horen elkaar niet en in plaats daarvan ventileren we sterk geëmotioneerd ons ongenoegen. Dat lucht even op maar biedt weinig perspectief voor duurzame verbetering. Onder druk passen we ons wellicht tijdelijk en misschien maar symbolisch en oppervlakkig aan terwijl onze verstandhouding waarschijnlijk verder verslechtert. Als de spontane manier waarop we het ‘uitvechten’ niet werkt, dan hebben we een andere structuur nodig die ons helpt elkaar te horen en te begrijpen. Dit kun je niet bij wet regelen omdat het om de relaties tussen mensen gaat. Het zijn de mensen die het wel of niet over regels eens moeten zijn en deze toepassen. Het is daarom juist de dialoog met mensen om je heen die de verbinding herstelt en perspectief op een nieuwe toekomst biedt.

Investeren in de toekomst
Het investeren in het gesprek is het investeren in relaties en uiteindelijk een investering in jezelf en jouw toekomst. Jouw omgeving verandert als jij verandert. Hoe je de dialoog met elkaar aangaat bepaalt wat je samen kunt bereiken. Of je nu mediator, advocaat, rechter of een van de partijen bent, je hebt allen invloed en een keus die je hierin kunt maken. Sta je tussen partijen in, dan oefen je een positieve invloed uit op het gesprek door te benoemen wat zij niet van elkaar gezien hebben. Het beeld dat partijen van elkaar hebben wordt door hun negatieve ervaringen gekleurd. Maar achter alle gedrag gaat een positieve intentie schuil. Als dit zichtbaar wordt verandert het beeld en wordt dit meer compleet. Je zet hiermee het verwerkingsproces in gang. Je kunt weliswaar het verleden niet veranderen maar wel hoe het verleden wordt beleefd. Het veranderde beeld schept nieuwe mogelijkheden voor de toekomst.